Nederland is wereldkampioen onderzoek naar eenzaamheid. Het instrument om op een wetenschappelijke manier eenzaamheid te meten is een Nederlands instrument ontwikkeld door Jenny Gierveld en internationaal erkend. Eenzaamheid, vooral onder ouderen, wordt algemeen erkend als een veelvoorkomend probleem. Verzorgingshuizen zouden het antwoord zijn op deze eenzaamheid, maar die zijn inmiddels wegbezuinigd en ouderen blijven nu langer thuis, ook als ze veel zorg nodig hebben. Dat leidt natuurlijk tot meer eenzaamheid onder ouderen. Dit soort redeneringen passeren bijna dagelijks de revue.
Wat zijn de feiten. Er is geen enkele relatie tussen de plek waar je woont en de kans op eenzaamheid. Eenzaamheid is niet een specifiek probleem voor ouderen, ook jongeren hebben kans om eenzaam te worden. Mensen die sporten hebben minder kans op eenzaamheid. En het maakt daarbij niet uit of je een groepssport beoefent of een individuele sport. Want eenzaamheid zit in de persoon zelf. Als iemand eenzaam is beseft hij of zij dat over het algemeen heel goed. Niemand kan een ander zijn eenzaamheid oplossen. Dat kan die persoon alleen maar zelf. Eenzame mensen bezoeken helpt niet. Eenzame mensen opnemen in een verzorgingshuis helpt niet. Heel weinig programma’s, die bedoeld waren om eenzaamheid te verminderen, werken. De eenzaamheid was in sommige gevallen groter geworden na afloop van het programma.
De eenzame man of vrouw zal allereerst zelf moeten beseffen dat de sleutel voor de oplossing van zijn of haar eenzaamheid bij hem of haar zelf ligt. Het ligt niet aan de kinderen die ver weg wonen, of aan de buren die altijd aan het werk zijn. Juist waar veel mensen bij elkaar leven kan men iets doen aan eenzaamheid. Mensen hebben in deze tijd van stress en hoge druk van de omgeving geen tijd om naar zichzelf te kijken en te luisteren om “te weten uit ervaring dat het uiteindelijk goed komt”. Het gevolg is dat emoties als angst, boosheid en verdriet de overhand krijgen. Iedereen heeft de ‘opdracht’ om om te gaan met wat je overkomt. Zingeving is daarbij een belangrijk thema. “Waar kom ik mijn bed voor uit” en ‘” wat wil ik nog meemaken en waar zie ik naar uit”, zijn belangrijke levensvragen. Als de omgeving voldoende persoonlijk aanknopingspunten biedt om op te reageren en het daadwerkelijk mogelijk is om te reageren, functioneert iemand als persoon. Voor eenzame mensen een opgave om vanuit het besef dat eenzaamheid een probleem is waar je wat aan kan doen als je het zelf wilt. Pas dan kan ook een ander helpen.
